Uw gezin- en woonsituatie is van belang voor uw recht op bijzondere bijstand. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de volgende situaties:
Samenwonen kan gevolgen hebben voor uw recht op bijzondere bijstand. Het is van belang met wie u samenwoont.
1. U woont samen met een (zorgbehoevend) familielid
Woont u samen met uw broer, zus, grootouder of kleinkind en heeft één van u zorg nodig? Dan kunnen u en degene die ook in hetzelfde huis woont ieder apart recht op bijzondere bijstand hebben. Dat geldt ook als u samenwoont met uw ouder of meerderjarige kind.
2. U woont samen met iemand anders
In andere gevallen kan de gemeente u en degene met wie u samenwoont aanmerken als “gehuwden”. De gemeente beoordeelt of u beiden aan de voorwaarden voor het recht op bijstand voldoet. Er kan sprake zijn van een van de volgende situaties:
| Situaties | Gevolgen voor het recht op bijstand |
|---|---|
| 1. U en degenen met wie u samenwoont hebben samen genoeg inkomen of vermogen om in de bijzondere kosten te voorzien. | U heeft geen recht op bijzondere bijstand. |
| 2. U voldoet wel aan de voorwaarden, maar uw partner niet of omgekeerd. Bijvoorbeeld omdat een van u geen Nederlander is. | Een van u heeft recht op bijzondere bijstand, de ander niet. Van belang is dat degene op wie de kosten betrekking hebben, aan de voorwaarden voldoet. |
| 3. U en degene met wie u samenwoont hebben samen niet te veel inkomen en vermogen en voldoen ook aan de andere voorwaarden voor bijzondere bijstand. | U heeft beiden recht op bijzondere bijstand. |
1. U bent een pleegkind
In principe ontvangen uw pleegouders een pleegvergoeding voor de kosten die ze voor u moeten betalen. U heeft in principe geen recht op bijzondere bijstand. Toch kunnen er situaties zijn waarin het noodzakelijk is dat voor u bijzondere bijstand wordt aangevraagd. Bent u jonger dan 18 jaar? Dan kunt u alleen recht hebben op bijzondere bijstand als er sprake is van Zeer dringende redenen. Wie de bijstand moet aanvragen hangt af van uw leeftijd en situatie:
| Uw leeftijd | Uw situatie | Wie moet waar aanvragen |
|---|---|---|
| U bent jonger dan 18 jaar | Uw natuurlijke ouders zijn nog bij elkaar en kunnen kinderbijslag voor u ontvangen | Uw natuurlijke ouders moeten bijzondere bijstand aanvragen in hun woonplaats. |
| Uw natuurlijke ouders zijn nog bij elkaar maar kunnen geen kinderbijslag voor u ontvangen | Uw wettelijk vertegenwoordiger moet bijzondere bijstand voor/namens u aanvragen in de gemeente waar u woont of verblijft. | |
| Uw natuurlijke ouders zijn niet meer bij elkaar en één ouder kan kinderbijslag voor u ontvangen | De ouder die kinderbijslag voor u kan ontvangen moet de bijstand aanvragen in zijn of haar woonplaats. | |
| Uw natuurlijke ouders zijn niet meer bij elkaar en geen van beiden kan kinderbijslag voor u ontvangen | Uw wettelijk vertegenwoordiger moet bijzondere bijstand voor/namens u aanvragen in de gemeente waar u woont of verblijft. | |
| U bent 18, 19 of 20 jaar | U kunt zelf bijzondere bijstand aanvragen in de gemeente waar u woont of verblijft | |
2. U bent pleegouder
U kunt geen bijzondere bijstand aanvragen voor kosten in verband met uw pleegkind omdat uw pleegkind voor de bijstand geen deel uitmaakt van uw gezin. Bovendien ontvangt u waarschijnlijk een pleegvergoeding waar u de kosten voor uw pleegkind mee moet kunnen betalen. U kunt extra kosten voor uw pleegkind vergoed krijgen, zoals kosten voor onderwijs, vervoer en medische zorg. Van wie u die kosten vergoed kunt krijgen, is afhankelijk van uw situatie:
| Soort pleegzorg | Wie betaalt de extra kosten? |
|---|---|
| Vrijwillige pleegzorg (de natuurlijke ouders zijn akkoord gegaan met het plaatsen van hun kind in een pleeggezin, omdat ze tijdelijk niet voor hun kind kunnen zorgen) | De natuurlijke ouders |
| Justitiële pleegzorg (het kind is onder toezicht of voogdij gesteld) | De plaatsende instantie. Let op: u moet toestemming vragen aan de instantie voor u de kosten maakt. |
3. Uw kind is opgenomen in een pleeggezin
Of u recht heeft op bijzondere bijstand voor de kosten van uw kind, hangt af van uw situatie:
- U kunt nog kinderbijslag ontvangen voor uw kind
Ontvangt u nog kinderbijslag voor uw kind, dan kunt u bijzondere bijstand aanvragen voor de kosten die u voor uw kind maakt. - U kunt geen kinderbijslag ontvangen voor uw kind
Ontvangt u geen kinderbijslag meer voor uw kind, dan kunt u geen bijzondere bijstand aanvragen voor de kosten die u voor uw kind maakt.
Recht op algemene bijstand
Is uw kind opgenomen in een pleeggezin? Dan kan dat gevolgen hebben voor de hoogte van uw bijstandsuitkering.
Als u een ten laste komend kind hebt, dat onderwijs of een beroepsopleiding volgt, kunt u mogelijk in aanmerking komen voor bijzondere bijstand. Zie "schoolkosten kinderen" en "maatschappelijke participatie".
Bent u gedetineerd? Dan heeft u in principe geen recht op bijzondere bijstand en ook niet op een bijstandsuitkering. Dat geldt ook als u in detentie zou moeten verblijven, maar dat niet doet. Op grond van de inlichtingenplicht bent u verplicht aan de gemeente te melden dat u gedetineerd wordt of bent.
Wel/geen recht op bijzondere bijstand:
| Detentie en dus géén recht op bijstand: | Wel mogelijk recht op bijstand ondanks detentie: | Bijzondere situaties: |
|---|---|---|
Met detentie wordt het volgende bedoeld:
Let op: Ook tijdens kortdurend verlof (bijv. weekendverlof) heeft u geen recht op bijstand! | U zit in de laatste fase van de detentie:
| Als uw straf (langdurig) onderbroken is of u een alternatieve straf of taakstraf vervult, dan is er geen sprake van detentie en kunt u recht op bijstand hebben. |
Ziektekostenverzekering
Bent u gedwongen opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis, dan kunt u recht hebben op bijzondere bijstand voor uw zorgverzekering.
Doorbetalen woonkosten tijdens detentie
In principe heeft u geen recht op bijzondere bijstand voor de kosten van het aanhouden van uw woning. U bent zelf verantwoordelijk voor het zoeken van een oplossing. Alleen als er sprake is van Zeer dringende redenen kunt u mogelijk recht hebben op bijzondere bijstand voor woonkosten. Uw gemeente heeft het volgende bepaald:
Reiskosten voor uw gezinsleden
Uw gezinsleden kunnen recht hebben op bijzondere bijstand voor hun reiskosten die ze maken om u te bezoeken.